Het idee om muziek te comprimeren tot digitale bestanden begon decennia geleden, maar de geboorte van de mp3 was een doorbraak.
De Duitse ingenieur Karlheinz Brandenburg en zijn collega's maakten het mp3-formaat voor het eerst openbaar in 1993. Dit maakte het mogelijk om de grootte van muziekbestanden te verkleinen zonder significant verlies van hoorbare geluidskwaliteit.
Destijds brak de muziekindustrie dankzij de cd alle verkooprecords, maar dat zou snel veranderen.
"Systeemschok"
Filmmaker Jed I. Rosenberg regisseerde een documentaire voor Bloomberg genaamd " System Shock " die een intrigerend en inzichtelijk overzicht geeft van hoe de "MP3" een reeks gebeurtenissen in gang zette die de muziekindustrie volledig ontwrichtten.
Hoewel we iedereen aanbevelen om alle drie de delen volledig te bekijken, zullen we enkele citaten in het onderstaande artikel belichten.
Nadat Brandenburg het mp3-formaat had gepubliceerd, duurde het niet lang voordat hobbyisten het begonnen te gebruiken om cd's te rippen. Sommige mensen deelden of ruilden deze bestanden met vrienden, wat aanvankelijk grotendeels offline gebeurde. Beetje bij beetje kwamen deze mp3's echter op internet terecht.
De muziekindustrie zag mp3 als een kans
Deze nieuwe ontwikkelingen bleven niet onopgemerkt door de muziekindustrie. De voormalige CEO van de RIAA, Hilary Rosen, herinnert zich dat ze gecomprimeerde muziek vooral als een kans zagen.
“Eind jaren '90 begon mijn personeel de online ruimte in de gaten te houden en we zagen ineens echt een aanzienlijke hoeveelheid interesse in mp3 vanwege de mogelijkheid om een muziekbestand te comprimeren.
“Ik denk dat er in het begin echt geen paniek in de branche was. Mijn team bekeek het en zag het als niet zozeer een bedreiging als een kans, ”zei Rosen.
De hemelse jukebox
Eind jaren negentig, voordat de boom van het delen van bestanden was begonnen, speelden insiders in de muziekindustrie al met het idee van een 'hemelse jukebox' die toegang zou hebben tot alle muziek ter wereld.
De RIAA realiseerde zich dat dit jukebox-idee met compressie dichter bij de realiteit zou komen, een positie die door anderen werd gedeeld.
"De 'hemelse jukebox' was destijds een theoretische constructie", herinnert Al Teller, een voormalig directeur bij MCA Records en CBS Records. "Elk nummer dat ooit is gemaakt, zou nu in wat we de cloud noemen, onmiddellijk beschikbaar zijn voor iedereen op de planeet door simpelweg op een knop op je gizmo te drukken."
Terwijl de muziekindustrie erover 'nadacht', was er in die tijd weinig behoefte aan innovatie. De sterke stijging van de cd-verkoop resulteerde jaar in jaar uit in recordomzet, en computers werden door de meeste mensen gezien als spreadsheet- en tekstverwerkingshulpmiddelen.
Het Napster-moment
Dit veranderde allemaal toen een jonge student genaamd Shawn Fanning Napster bedacht. Op dat moment deelden Fanning en Sean Parker al mp3's op IRC-kanalen, maar Fanning had iets groters voor ogen. Een centrale database waar iedereen ter wereld toegang toe heeft.
Om deze droom te realiseren stopte Fanning met naar school gaan. Hij legde alles maandenlang opzij en stopte pas toen de eerste versie van Napster het licht zag. Dat moment kwam in 1999. Kort daarna ging het viraal.
De documentaire laat zien hoe miljoenen mensen massaal naar de nieuwe app kwamen. Sommige mensen, vooral tieners, waren er helemaal door in beslag genomen en downloadden duizenden mp3's alleen maar omdat ze dat konden.
De aanvraag bereikte al snel ook de kantoren van de RIAA. Ze waren net zo onder de indruk.
'Mijn hoofd van de antipiraterij, Frank Creighton, kwam mijn kantoor binnen en zei:' Ik heb zojuist het meest fascinerende ding gevonden. ' Het was Napster ”, herinnert Rosen zich, de voormalige CEO van RIAA.
Rosen probeerde Napster onmiddellijk en ging op zoek naar Madonna's 'Holiday' die veel resultaten opleverde.
"Ik had zoiets van: 'Ho, dat is best verbazingwekkend.' Dat is net als de hemelse jukebox. We praten hier al jaren over. "
Nadat de eerste opwinding was weggezonken, realiseerde Rosen zich dat Napster een schat aan illegale inhoud was. Ze nam contact op met Napster in een poging om de inbreukmakende inhoud te verwijderen, te beginnen met de Billboard 200. Napster zei dat het zou proberen te helpen, maar er gebeurde niets echt.
Music Titans waren doodsbang
In de maanden die volgden, groeide en groeide de revolutie in het delen van bestanden. De muziekindustrie veranderde in paniek en in februari 2000 bespraken alle leidinggevenden van grote labels de dreiging tijdens een RIAA-bestuursvergadering in het Four Seasons Hotel in Los Angeles.
“Ik zal deze dag nooit vergeten. Alle hoofden van de labels, letterlijk de titanen van de muziekbusiness, waren in die kamer. Ik had iemand het wiel in een pc en zette een paar luidsprekers op en ik begon een naam te maken die deuntje was, ”zegt Rosen.
De belangrijkste muziekbazen begonnen nummers te noemen, waaronder enkele die nog niet eens waren uitgebracht, en keer op keer kwam Napster met resultaten. Onnodig te zeggen dat het bestuur doodsbang was.
“Vroeger hadden we deze lijn in de platenbusiness dat er een soort van niets was dat een goede hit niet kon oplossen. Er was geen fout die een goede hit niet kon repareren. Er ging geen geld verloren bij een deal die een goede hit niet kon oplossen.
"Ik denk dat dat het moment was waarop mensen zeiden: 'Ooh, misschien kan een goede hit deze niet repareren'," voegde Rosen eraan toe.
Napster had ook voordelen
Terwijl de grote muziekbazen bang waren, zagen anderen kansen. Niet alleen de piraten, maar ook artiesten die Napster gebruikten om hun muziek rechtstreeks naar de rest van de wereld te brengen. Onder hen was rapper Benefit , voor wie Napster een grote doorbraak was .
Benefit deed mee en won een wedstrijd die werd georganiseerd door Chuck D van Public Enemy , die zelf een groot voorstander was van Napster. Hij was een van de eerste grote muzikanten die beweerde dat dit goed zou kunnen zijn voor artiesten.
"Ik zie Napster als een nieuwe radio en mensen vinden manieren waarop je nu een miljoen artiesten en een miljoen labels zult hebben, nu allemaal in het recordspel", zei Chuck D destijds.
De grote labels en de band Metalica waren het daar duidelijk niet mee eens en klaagden Napster aan. Dit leidde tot publieke verontwaardiging, waaronder massale protesten, maar uiteindelijk besloot de rechtbank dat Napster de inbreuk op het auteursrecht moest stoppen. Het bedrijf sloot later zijn servers af, amper twee jaar na de eerste lancering.
Napster werd spoedig vervangen
De problemen voor de muziekindustrie hielden daar niet op. Al snel verschenen er nieuwe en betere tools voor het delen van bestanden, en deze werden steeds meer gedecentraliseerd. Fromm Kazaa, via Morpheus naar LimeWire, het delen van muziek was opeens niet meer te stoppen.
Het probleem was dat de muziekindustrie niet echt een goed alternatief had. Er was nog geen digitaal equivalent van de muziekwinkel, zoals Larry Kenswill, een voormalig manager bij Universal Music Group, uitlegt:
“Het enorme, enorme probleem in die tijd is dat het erg moeilijk was om mensen te vertellen dat ze geen peer-to-peer-methoden moesten gebruiken en ze zullen zeggen: wat moeten we gebruiken? En het antwoord was: ga naar een platenwinkel en koop een cd. Dat is niet wat ze wilden horen. "
Steve Jobs heeft een oplossing
De labels waren wanhopig op zoek naar een oplossing en net rond die tijd kwam Steve Jobs, die net was teruggekeerd bij Apple, op het toneel. Apple had hun iPod en werkte stiekem aan een eigen muziekwinkel.
Eind 2002 nam Jobs contact op met de grote labels om zijn plan te delen. Verschillende grote leidinggevenden waren uitgenodigd in Cupertino, waar de CEO van Apple persoonlijk een demo van een uur van de iTunes Store gaf.
'Het werkte beter dan alles wat we ooit eerder hadden gezien. En het werd duidelijk dat dit een goede zaak was, ”herinnert Kenswill zich. "Het enige aan de iTunes Music Store was natuurlijk dat hij wilde dat elk nummer een cent zou opleveren."
Ontbundeling van het album
Met deze eis veranderde Steve Jobs de muziekbusiness waarschijnlijk meer dan piraten. Het betekende dat een nummer niet meer dan een dollar kon kosten en dat de tracks van een volledig album zouden worden losgekoppeld.
Hoewel dit vandaag redelijk klinkt, was het toen een revolutie. Decennialang hebben artiesten volledige albums verkocht, terwijl veel mensen hoogstens in een paar nummers geïnteresseerd waren. Dit genereerde enorm veel overtollige inkomsten. Met iTunes is dat model veranderd. En het geld ook.
"Door de ontbundeling van albums waren de inkomsten die binnenkwamen aanzienlijk lager", zegt Rosen.
Hoewel een groot deel van de daling van de inkomsten uit muziekverkopen te wijten is aan piraterij, kan worden gesteld dat de overgang naar digitale downloads en de daarmee gepaard gaande ontbundeling een veel grotere impact hadden. Hierover hebben we al meer dan tien jaar geleden ruzie gemaakt .
Hoewel iTunes het goed deed, waren er nog steeds genoeg mensen die muziek illegaal maakten. De Apple Store bood niet de 'hemelse jukebox'-ervaring die piraten-apps hadden, simpelweg omdat de meeste mensen het zich niet konden veroorloven hun mp3-spelers legaal te vullen.
RIAA versus het publiek
Geconfronteerd met een ongebreidelde explosie van muziekpiraterij besloot de RIAA opnieuw naar de rechtbank te stappen. Deze keer waren ze niet gericht op de makers van tools voor het delen van bestanden, maar op de mensen die tracks hebben gedownload.
Dit idee was controversieel, ook binnen de RIAA, en CEO Hilary Rosen nam zelfs ontslag over de kwestie.
“Ik wilde niet dat we tegen individuen ingingen, ook al waren ze de bron van een enorme hoeveelheid illegale activiteiten, ik had het gevoel dat ze uiteindelijk nog steeds muziekfans waren. Maar in wezen werd ik een beetje overstemd.
"Mijn laatste dag bij de RIAA was de dag voordat de rechtszaak tegen individuen begon", voegt Rosen toe.
De rechtszaken werden een treinwrak, vooral omdat duizenden mensen willekeurig het doelwit leken te zijn. Sommigen waren misschien productieve downloaders, maar de RIAA klaagde ook 'dode mensen', oma's en andere onwaarschijnlijke doelen aan.
Rechtszaken maakten de zaken erger
Ondertussen hield piraterij niet op. Stephen Witt, auteur van het boek "How Music Got Free", stelt dat de rechtszaken de zaken alleen maar erger hebben gemaakt. Dit wordt bevestigd door muzikant Nick Koenig, die destijds een van de doelwitten van de RIAA was.
'Ik moest uiteindelijk ongeveer duizend dollar betalen aan de RIAA. Maar uiteindelijk heb ik mijn verliezen goedgemaakt door overuren te downloaden en te verdubbelen ”, zegt Koenig.
Rond het midden van de jaren 2000 waren de rechtszaken beëindigd. Het was de tijd dat torrent-sites de piraterijscene begonnen te domineren en deze werden zelfs nog populairder toen LimeWire stopte.
Het Spotify-moment
Een BitTorrent-client genaamd uTorrent werd bijzonder populair, tot het punt waarop de maker, Ludvig Strigeus, het verkocht. Dat geld werd vervolgens gebruikt voor een andere startup die de muziekindustrie wakker zou schudden: Spotify.
Toen Spotify eind 2008 voor het eerst naar de beurs ging in een paar geselecteerde landen, sloten we ons aan bij het 'alleen op uitnodiging'-platform om te zien waar het allemaal over ging. We werden overweldigd .
Alle muzieknummers beschikbaar hebben om te streamen was een ander Napster-moment. Of misschien was het beter dan Napster. Het was de 'hemelse jukebox' waar de muziekindustrie een decennium eerder alleen maar van kon dromen.
Waar is het geld?
Hoewel Spotify en andere platforms geweldig zijn voor gebruikers, zijn niet alle artiesten tevreden. Vooral degenen die een groot deel van hun inkomsten met labels moeten delen. Maar zelfs voor onafhankelijke artiesten zijn de inkomsten eerder beperkt.
De documentaire laat zien hoe de verkoop van opgenomen muziek transformeerde van de belangrijkste bron van inkomsten naar meer een promotiemiddel. In toenemende mate moesten muzikanten een beroep doen op andere middelen, zoals concerten, merchandising, Bandcamp of zelfs Patreon om een behoorlijk inkomen te verdienen.
Voor oudere muzikanten is dit niet gemakkelijk. Er is een idee dat muziek zijn waarde heeft verloren. Tegelijkertijd worden ontbundeling en on-demand streaming gezien als het ontheiligen van de kunst van een album als geheel.
Voor labels zijn er ook dingen veranderd. Hun monopolies beginnen af te brokkelen. Hoewel ze nog steeds een doel dienen, kunnen kunstenaars het steeds vaker alleen redden. Dit is gedeeltelijk te danken aan de vele openbare verkooppunten die tegenwoordig beschikbaar zijn, waar ze hun werk gemakkelijk kunnen opnemen, publiceren en promoten.
Die onafhankelijke artiesten kunnen meer inkomsten voor zichzelf houden. Dit is een onderwerp dat we in het verleden hebben besproken en in de documentaire brengt rapper RA the Rugged Man dit ook ter sprake.
“Het kwam op het punt dat ik mijn label haatte. Dus ik zei: Hé, ik ga rennen en doe dit zelf. En toen ik begon met het maken van onafhankelijke platen, begon al mijn geld binnen te komen. En daar begon al mijn succes binnen te komen. En dat is waar al mijn fans begonnen binnen te komen. "
Nieuwe kansen
Tegelijkertijd biedt nieuwe technologie ook kansen die tot voor kort nooit bestonden. Diensten zoals Spotify kunnen bijvoorbeeld concertpromoties richten op een specifieke groep fans, worden gebruikt om talent voor festivals te scouten en gebruikers helpen nieuwe inhoud te ontdekken op basis van hun muzikale smaak.
Dankzij nieuwe technologieën kunnen fans en muzikanten ook rechtstreeks in contact komen. En zonder tussenpersonen kan het hebben van 1000 gepassioneerde fans al genoeg zijn om een behoorlijk inkomen te verdienen, merkt dj en muziekjournalist Dani Deahl op.
En wie zegt dat het hier zal stoppen? Platforms voor streaming-abonnementen zijn tegenwoordig de norm, maar deze kunnen in de toekomst weer verouderd zijn. Terugkijkend lijkt het redelijk om te concluderen dat piraterij de muziekindustrie niet heeft vernietigd, maar vooral heeft geholpen om dichter bij de 'hemelse jukebox' te komen.
De mp3 speelde daarbij een cruciale rol. Het was de katalysator die hielp om de bevoegdheden in de muziekbusiness te verschuiven. Dit heeft sommige bedrijven en muzikanten pijn gedaan, maar ook vele anderen.
De documentaire "System Shock" eindigt passend met een citaat van mede-uitvinder van de mp3, Karlheinz Brandenburg, die terugkijkt, dus we zullen hetzelfde doen.
“Ik had het gevoel dat dit niet goed is voor de muziekindustrie. Maar uiteindelijk denk ik dat het ten goede is veranderd ”, zegt Brandenburg.
2236
• 5
