Leaderboard

Deze Linux-versie lijkt sprekend op Windows Heb je een oudere computer die niet voldoet aan de overijverige eisen van Windows 11? Of heb je een pc met Windows 7 die je toch graag bij de tijd brengt? Dan is het tijd om te kijken naar Windowsfx. Dit is een lichtgewicht Linux-versie van Windows, waardoor je minder afhankelijk bent van zware systeemeisen. Wij helpen je op weg. Tijd om kennis te maken met Windowsfx. Dit alternatief voor Windows is gebaseerd op Linux. Mogelijk heb je al vaker overwogen om de overstap naar Linux te maken, maar heeft de andere omgeving je ervan weerhouden om Windows daadwerkelijk vaarwel te zeggen. Juist voor die situaties is Windowsfx het proberen waard. Dit besturingssysteem lijkt niet alleen als twee druppels water op Windows 10 en Windows 11, maar vertoont ook hetzelfde gedrag. Ook de features komen in de buurt van Windows. Zo beschikt Windowsfx over Office-onderdelen, zoals Word en Excel. Ook vind je Microsoft-specifieke apps terug, zoals Edge, PowerShell en Teams. Heb je een Windows-programma dat je graag gebruikt, in de vorm van een exe- of msi-bestand? Je kunt het met Windowsfx gebruiken! Windowsfx is gebaseerd op het Linuxfx-besturingssysteem. Hoewel de technologische basis dus wordt gedeeld, heeft Windowsfx een eigen ontwikkelschema en -pad. Er wordt volop aan het besturingssysteem gewerkt: maandelijks verschijnen nieuwe versies, met extra functies en nieuwe onderdelen. Windowsfx vertoont op het gebied van uiterlijk en functionaliteit grote gelijkenis met Windows van Microsoft. Dat is ook precies het doel dat de makers hebben nagestreefd. Iedereen die bekend is met Windows, kan relatief eenvoudig aan de slag met Windowsfx. Ten opzichte van Windows heeft Windowsfx een paar belangrijke onderscheidende kenmerken. Zo heb je geen ingewikkelde hardware-onderdelen nodig: Windowsfx werkt op computers zonder TPM-module (een eis die bijvoorbeeld wél wordt gesteld door Windows 11) en is niet afhankelijk van een BIOS die secure boot ondersteunt. Systeemeisen Interessant aan Windowsfx zijn de systeemeisen. Zorg ervoor dat de computer beschikt over een Intel-compatibele processor met minimaal twee cores (zorg bij voorkeur voor minstens vier cores). Ook het werkgeheugen is belangrijk, maar gelukkig relatief laag: 2 GB. Zorg verder voor minimaal 20 GB vrije schijfruimte. Om prettig te kunnen doorwerken, maak je bij voorkeur gebruik van een ssd met minstens 64 GB capaciteit. Voor de oplettende lezer: die eisen komen min of meer overeen met de systeemeisen van Windows 7, een besturingssysteem dat alweer enige tijd geleden is uitgebracht. In de praktijk betekent dit dat de meeste huidige computers prima overweg kunnen met Windowsfx. Downloaden maar … Download Windosfx hier. Het besturingssysteem wordt uitgebracht in twee smaken: Free Edition en Professional. Het is verstandig om eerst te beginnen met de gratis variant. Ben je tevreden, dan kun je de overstap naar de betaalde versie maken. Je betaalt hiervoor ongeveer 35 euro. De betaalde versie heeft flink meer functies. Zo ondersteunt Professional onder meer het gebruik van Android-apps en -spellen. Ook bevat de bestandsmanager ondersteuning voor OneDrive, zodat je eenvoudig bestanden extern kunt opslaan. Bij het downloaden kun je kiezen voor twee versies: de ene versie heeft het uiterlijk van Windows 10 (Plasma-Win10.theme), terwijl de andere variant het uiterlijk van Windows 11 gebruikt (Plasma-Win11-theme). In dit artikel nemen we het Windows 11-thema als uitgangspunt, maar onder de motorkap zijn beide varianten gelijk. Je kunt kiezen tussen twee thema’s. Installeren Er zijn verschillende manieren om Windowsfx te gebruiken. De meest gangbare is via een installatie. Hiermee vervang je het huidige besturingssysteem door Windowsfx. Je maakt hiervoor een opstartbare usb-stick aan, waarop je de installatiebestanden van Windowsfx plaatst. Een goed programma is Rufus. Eenmaal geïnstalleerd, open je Rufus en wijs je de lege usb-stick aan. Bij Opstartselectie kies je voor Schijf of ISO-image. Klik hierna op Selecteren. Wijs nu het gedownloade isb-bestanden van Windowsfx aan. Controleer de instellingen en klik op Starten om de usb-stick te maken. Vervolgens start je de computer opnieuw op en kies je ervoor om te starten vanaf usb-stick. Kies in het opstartmenu voor Windowsfx. Het besturingssysteem wordt geladen en is direct klaar voor gebruik, zonder installatie. Die modus noemen we de live-versie. Windowsfx is nog niet geïnstalleerd, maar kan wel deels worden gebruikt. Wij kiezen ervoor om Windowsfx wel degelijk te installeren en leggen in de volgende stappen uit hoe je te werk gaat. De installatieroute geniet de voorkeur voor de beste prestaties. Probleemloos uitproberen Ben je benieuwd naar de werking en functies van Windowsfx, maar vind je een volledige overstap nog iets te voorbarig? Je kunt Windowsfx in een virtuele machine installeren en hiermee verkennen. Zo ondersteunt VMware Player de installatie van Windowsfx. Je vindt de nieuwste versie hiervan op www.kwikr.nl/vmware. Ook kun je gebruikmaken van Oracle VM VirtualBox. Wij hebben beide virtuele machines geprobeerd. In de praktijk gaf de installatie binnen VMware Player de beste prestaties. De installatie van Windowsfx kost je ongeveer een kwartier. Bureaublad De eerste keer dat je de machine met Windowsfx opstart, verschijnt het bureaublad. Afhankelijk van welke versie je hebt gekozen, herken je direct het Windows 10- of Windows 11-bureaublad. Onderin vind je de welbekende taakbalk en pictogrammen naar bekende onderdelen, zoals Edge, de verkenner en Teams. Op het bureaublad vind je het pictogram Install system. Dubbelklik hierop. Het installatieprogramma wordt geopend. In het eerste venster kies je de gewenste taal. Onder meer Nederlands en Engels worden ondersteund. Hoewel de Nederlandse vertaling op het moment van schrijven relatief uitgebreid is, zijn helaas nog niet alle onderdelen vertaald. In de door ons bekeken versie is het verderop besproken instellingenvenster bijvoorbeeld nog alleen beschikbaar in de Engelse taal. Na je taalkeuze klik je op Volgende. Hierna geef je de gewenste regio aan. Klik niet meteen door: op onze testsystemen werd – ondanks de opgaaf van Nederlandse taal – alsnog standaard gekozen voor de Verenigde Staten als locatie. Klik op Volgende en kies het toetsenbord. Let ook hier goed op en kies het toetsenbord dat overeenkomt met de gebruikte indeling. In veel gevallen is dat niet Dutch, maar English (US). In het volgende venster geef je aan hoe het besturingssysteem moet worden geïnstalleerd. Net als bij Windows heb je hier de mogelijkheid om de schijf volledig te wissen en als één partitie te gebruiken (Wis schijf) of in meerdere segmenten te verdelen (Handmatig partitioneren). Wij kiezen voor één partitie en laten Windowsfx de schijf volledig wissen en in beslag nemen. Ga je voor extra zekerheid, dan kun je de inhoud van de schijf bovendien versleutelen: plaats een vinkje bij de optie Encrypteer systeem. Het installeren van Windowsfx neemt door deze keuze iets meer tijd in beslag. In het scherm erna geef je gebruikersnaam en wachtwoord van de hoofdgebruiker op. Ben je de enige gebruiker van de computer en heb je geen behoefte om je telkens aan te melden? Plaats dan een vinkje bij Automatisch aanmelden zonder wachtwoord te vragen. De eindstreep is in zicht: bevestig met een klik op Installeer. De installatie neemt ongeveer vijftien minuten in beslag. Na de installatie start je de computer opnieuw op. Geef aan hoe de schijf moet worden ingedeeld. Configureren In tegenstelling tot Windows, vraagt Windowsfx nog wel wat aandacht op het gebied van configuratie. Zorg er eerst voor dat alle systeembestanden zijn bijgewerkt. Dat gebeurt niet automatisch. Direct na installatie verschijnt een pop-upmelding: klik op Bijwerkitems bekijken. Klap de sectie Opwaardering van systeem uit om te zien welke onderdelen klaar zijn om te worden vervangen. Kies voor Alles bijwerken en bevestig met een klik op Verdergaan. Tijd om de gebruikersomgeving verder te verkennen. Via de taakbalk onderin heb je toegang tot het startmenu en de apps. De opbouw is grotendeels gelijk aan de opbouw van het startmenu van Windows. We zien uiteraard een paar verschillen. Zo is de bekende verkenner weliswaar aanwezig, maar maak je in Windowsfx gebruik van een kloon: Delphin. Zoals je merkt, is de werking verder gelijk aan die van de verkenner uit Windows 10 en Windows 11. Wil je aan de slag met Windows-programma’s? Je kunt deze gebruiken binnen Windowsfx. De instellingen hiervoor vind je via het instellingenvenster: open het Startmenu en klik op de knop met het tandwiel. In de sectie System kies je voor MS-Windows Support. Je vindt die optie rechtsboven in het venster. Een wizard wordt geopend. Kies voor de optie Install additional compatibility modules automatically. Klik op Advance. De instellingen worden van toepassing. Klik op Installeren als Windowsfx aangeeft dat er aanvullende onderdelen nodig zijn. Het instellingenvenster van Windowsfx. Onderdelen Bepaal zelf welke onderdelen je in Windowsfx gebruikt. Open het instellingenvenster en kies Applications. Kies voor Apps and Features. Links vind je de verschillende categorieën. Bij Toepassingen vind je uiteenlopende apps en games. Deze zijn ontwikkeld door de community. Kies een categorie (bijvoorbeeld Kantoor of Multimedia) als je naar een specifiek programma op zoek bent. Onder Plasma Extra’s en Plasma Widgets kun je functies voor Windowsfx toevoegen. Kies voor Geïnstalleerd voor een overzicht van de onderdelen die momenteel op het systeem aanwezig zijn. Hier kun je ook onderdelen deïnstalleren als je ze niet gebruikt, via de knop Verwijderen. Voeg extra onderdelen én functionaliteit toe aan het besturingssysteem. Naar je hand zetten Net als Windows 11 ondersteunt Windowsfx het gebruik van widgets. Dit zijn compacte programma’s die een specifieke functie uitvoeren of informatie over een onderdeel geven. Je bepaalt zelf welke widgets worden gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Widgets toevoegen. Kies meteen voor Nieuwe widgets ophalen. Hiermee zorg je ervoor dat de collectie up-to-date is. Er zijn verschillende widgets beschikbaar. Enkele springen er wat betreft nut tussenuit. Zo geeft Activiteit van de vaste schijf gedetailleerd weer hoe de harde schijf wordt ingezet. Ook interessant zijn de widgets Activiteiten en Activiteitenbalk. Je ziet hiermee in één keer weke processen actief zijn en hebt daardoor meer controle over het bronnengebruik van het besturingssysteem. Voeg ook Geheugengebruik toe, zodat je in de gaten kunt houden hoeveel geheugen door de machine wordt gebruikt. Via de bewerkingsmodus van Windowsfx kun je de taakbalk en andere prominente onderdelen van de gebruikersomgeving aanpassen. Klik wederom met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Bewerkingsmodus ingaan. Bij Paneelhoogte bepaal je hoe hoog de taakbalk is. Bovenin vind je de optie Bureaublad en achtergrond configureren. Hiermee bepaal je de indeling van het bureaublad en kies je een aangepaste achtergrond. Wil je het uiterlijk volledig veranderen, inclusief pictogrammen? Klik dan op Globaal thema kiezen. Standaard heeft Windowsfx een drietal thema’s in huis, maar via de knop Nieuwe globale thema’s ophalen kun je aanvullende thema’s selecteren. Plaats een vinkje bij Indeling van het bureaublad uit het thema gebruiken, zodat ook instellingen als een aangepaste taakbalkpositie worden meegenomen. Als je terug wilt naar de oorspronkelijke instellingen, klik je op Standaard. Extra widgets aan de gebruikersomgeving toevoegen. Beveiliging Niet onbelangrijk: de beveiliging van je computer. In Windowsfx is hieraan gelukkig ook aandacht besteed, maar in beperkte mate. Open het instellingenvenster via het startmenu. Kies vervolgens voor Privacy and Security. Kies nu voor Windowsfx Security. Standaard is de firewall van Windowsfx uitgeschakeld. Wil je extra bescherming, dan schakel je deze in. Zet een kruisje bij Ingeschakeld bij de optie Firewall-status. Via Logs bekijken kun je zien welke acties door de firewall zijn uitgevoerd. Via hetzelfde venster van Privacy and Security heb je toegang tot de instellingen voor wachtwoorden (klik op System Keyring) en de sectie met instellingen voor het indexeren van bestanden (Searching in Windowsfx). Je gebruikt die laatste sectie om te bepalen of Windowsfx mag zoeken in de bestanden en of verborgen bestanden en mappen ook mogen worden geïndexeerd. Werkt de machine traag, dan kun je het indexeren van de bestanden en mappen tijdelijk onderbreken. Klik op Indexering pauzeren. Over beveiliging gesproken: in Windowsfx vinden we een ingebouwde bestandskluis. Bestanden die je hierin bewaart, worden aanvullend versleuteld. De kluis integreert goed met de rest van het besturingssysteem, waardoor deze in de praktijk erg nuttig is. In de taakbalk bij de klok, klik je op de knop Verborgen pictogrammen weergeven. Je herkent de knop aan het opstaande pijltje (^). Kies vervolgens voor Kluizen en klik op Een nieuwe kluis aanmaken. Handig: een ingebouwde kluis die je gegevens extra beschermt. Geef de kluis een naam en klik op Volgende. Geef een sterk wachtwoord op. In de balk onder het wachtwoordvak zie je hoe sterk het opgegeven wachtwoord is. Klik op Volgende. In het eindvenster kies je voor Gebruik de standaard vercijfering. Wil je helemaal geen risico nemen, dan kun je de computer zelfs tijdelijk offline schakelen wanneer je de kluis opent. Spreekt die optie je aan, dan kies je voor Ga offline terwijl deze kluis open is (schakel netwerken en bluetooth uit). Klik tot slot op Aanmaken. De kluis is gemaakt en klaar voor gebruik. Je opent de kluis via de eerdergenoemde optie Kluis in het notificatievenster.

Wil je op vakantie gewoon tv kunnen kijken, dan dien je wel wat voorbereidingen te treffen als je met de camper op pad gaat. Waar moet je op letten? Bezitters van een caravan of camper kunnen een televisie zo plaatsen. Meestal is er wel een kastje of wand waarop je een bescheiden beeldbuis kwijt kunt. Belangrijk is dat je een geschikte televisie aanschaft en daarbij rekening houdt met een aantal aandachtspunten. Kies bijvoorbeeld niet voor een te groot schermdiagonaal. Beste camping-tv uitzoeken De ruimte in een caravan of camper is natuurlijk beperkt, waardoor je altijd dicht op het beeld zit. In een woning is een 32inch-televisie een bescheiden maatje, maar binnen een caravan valt die nogal groot uit. Een 18 tot 24 inch-televisie is meestal groot genoeg. Let verder op welke tv-tuners er zijn inbegrepen. Hoe meer, hoe beter. Dat voorkomt namelijk dat je in de toekomst mogelijk een externe tv-ontvanger nodig hebt. Bevat de televisie een dvb-c-, dvb-t2- en dvb-s2-ontvanger, dan kun je er alle kanten mee op. Verder is het gunstig wanneer het toestel is voorzien van een ci+-gleuf. Hierin kun je met behulp van een ci+-module een smartcard van een tv-provider kwijt. Veruit de meeste campings hebben voor hun gasten een stroompaal met blauwe cee-aansluiting. Hiermee ontvang je netvoeding op 220 volt, zoals je dat thuis ook gewend bent. Gunstig, want je televisie hoeft hierdoor niet aan specifieke stroomeisen te voldoen. Kampeer je weleens op plekken zonder netstroom? In dat geval is het nuttig wanneer de televisie ook met 12 volt overweg kan, zodat je hem op een geschikte accu van een caravan of camper kunt aansluiten. Er bestaan weliswaar ook speciale omvormers, maar die veroorzaken in de regel een hoog energieverbruik. Tv in caravan ophangen Voor de bevestiging van de televisie op een wand of in een kastje heb je een geschikte tv-beugel nodig. Uiteraard geldt dat alleen wanneer je met een caravan of camper op pad gaat. Bezitters van een vouwwagen of tent zetten de televisie gewoon op de campingtafel neer. Bij een wand- of kastmontage is het belangrijk dat de beoogde tv-beugel de juiste vesa-standaard ondersteunt. Het is van belang dat de schroefgaten achterop de televisie en op de beugel overeenkomen. Bespaar overigens niet op de aanschaf van een beugel. Het is namelijk prettig wanneer je de beeldbuis in allerlei richtingen kunt bewegen. De betere beugels hebben een stevige arm die om het hoekje gaat. Is het tweepersoonsbed en het zitgedeelte gescheiden door een wand, dan kan een flexibele arm met meerdere scharnierpunten beide ruimtes bedienen. Welke beugel is dan een aanrader? We vinden de Novus Sky 10N-lijn bij uitstek geschikt. Deze prijzige beugel heeft een behoorlijke reikwijdte, maar kan de televisie ook plat tegen de wand bevestigen. Dankzij het vergrendelingssysteem zit de beeldbuis tijdens het rijden stevig vast. Bovendien ontkoppel je de televisie gemakkelijk van de beugel. Zet hem vervolgens op de bijbehorende voet en je kijkt buiten onder je luifel naar je favoriete tv-programma’s. Ook kunnen we Vogel’s Wall 3245 aanraden. De wall mounts van Vogel’s staan erom bekend dat ze jarenlang meegaan en perfect zijn om zelfs zware televisies aan te hangen. De 3245 is verkrijgbaar in zwart en wit en is draai- en kantelbaar. De draaihoek is 180 graden, dit betekent dus dat je de tv in allerlei hoeken kunt draaien. De beugel kan maximaal 20 kilo tillen en is geschikt voor televisies van 32 inch tot 55 inch. Uiteraard kun je al je kabels netjes wegwerken in de beugel. Aansluiting vinden Heb je eenmaal een geschikte televisie in bezit, dan gebruik je het televisienetwerk van de camping. Boek hiervoor wel een kampeerplaats waarbij de stroompaal is voorzien van een televisieaansluiting. Voor het gebruikte tv-signaal ben je afhankelijk van de uitzendtechniek op de camping. De meeste campings leveren digitale kabeltelevisie. Als je beeldbuis een dvb-c-tuner bevat, kun je tientallen digitale kanalen oppikken. Bevat het tv-toestel geen dvb-c-tuner, dan heb je een externe tv-ontvanger nodig. Bij de meeste campings kun je die kopen of huren. Tot slot leveren sommige vakantieparken digitale televisie uit de ether. Hiervoor heeft je televisie een dvb-t2-tuner nodig. Als je kampeerplaats een televisieaansluiting heeft, dan moet je vanaf je plek een coaxkabel leggen. Neem die altijd zelf mee. Bij een tent of vouwwagen is het aanleggen van een kabel niet zo’n punt, want je steekt het snoertje gewoon door een rits of ventilatierooster. Bij een caravan of camper zijn er meerdere mogelijkheden. De eenvoudigste optie is door de kabel via een kiertje door het raam naar buiten te laten gaan. Doe je het raam liever helemaal dicht? In dat geval is het beter om aan de buitenzijde van de caravan of camper een extra coaxaansluiting te maken. Ben je zelf niet handig, dan kan een dealer met werkplaats dat voor je doen. Je kunt bijvoorbeeld bij de cee-stroomaansluiting een coaxaansluiting (laten) maken. Vaak hoef je hiervoor alleen maar een klein gat te boren. Een andere optie is door aan de buitenzijde een buitenstopcontact met televisieaansluiting te monteren. Hiervoor zijn verschillende geschikte wandcontactdozen verkrijgbaar. Kijken via de satelliet Als de camping geen tv-aansluiting aan zijn gasten beschikbaar stelt, zorg je als alternatief zelf voor een tv-signaal. Hiervoor bestaan twee methoden: via de satelliet of de dvb-t2-antenne. Een satellietschotel kun je bijvoorbeeld op het dak monteren of met een statief naast je caravan of tent neerzetten. Bedenk wel dat bomen en gebouwen het signaal negatief kunnen beïnvloeden. Verder is de aanschaf van een zwaarlijvige satellietschotel prijzig. Je hebt voor het kijken van Nederlandse televisie een abonnement op Canal Digitaal nodig en eventueel een geschikte tv-decoder met plek voor een smartcard. Het goedkoopste abonnement voor vakantiegangers kost bij Canal Digitaal 15,95 euro per maand. Joyne failliet Tot voor kort was er nog een andere aanbieder van televisie-abonnementen speciaal voor vakanties, namelijk Joyne. Eerder dit jaar werd Joyne echter failliet verklaard. Wie via satelliet naar Nederlandse tv wil blijven kijken, kan dit alleen nog via Canal Digitaal doen. Mede vanwege de overstap van duizenden oud-Joyne-abonnees, zijn er geluiden dat de benodigde CI+ modules van Canal Digitaal slecht verkrijgbaar zijn. Het is daarom aan te raden dat je zo'n module bij voorkeur enkele maanden voordat je op vakantie gaat koopt. Heeft je televisie een geïntegreerde dvb-s2-tuner, dan heb je waarschijnlijk geen externe tv-decoder nodig. Sluit de schotel rechtstreeks op het toestel aan en gebruik een ci+-module van de tv-provider om de smartcard in de televisie te bevestigen. Op die manier kijk je televisie zonder tussenkomst van een ontvanger. Het scheelt bovendien een extra afstandsbediening. Al met al is tv-kijken via de satelliet een behoorlijke kostenpost. Het loont daarom de moeite om de overige mogelijkheden te verkennen. Gebruik je een satellietschotel zonder of Canal Digitaal-abonnement? In dat geval zijn alleen alle ongecodeerde kanalen beschikbaar, zoals BVN (Beste van Vlaanderen en Nederland) en allerlei buitenlandse zenders. Kijken via dvb-t2-tuner Naast een satellietschotel is het dus met een dvb-t2-tuner ook mogelijk om een digitaal tv-signaal uit de lucht te plukken. Daar kijken we tot slot nog even naar. Een voorwaarde is wel dat je een geschikte antenne op de televisie aansluit. Overigens is een binnen antenne al voor een paar euro verkrijgbaar. Voor een beter bereik zijn er ook dvb-t2-buitenantennes te koop. Die kun je bijvoorbeeld via een zuignap op het dak bevestigen. In Nederland kun je alleen de publieke zenders (NPO 1, 2 en 3) en de regionale omroep gratis via dvb-t2 ontvangen. De overige zenders zijn gecodeerd. Wens je op de camping een volledig zenderpakket van dertig kanalen? In dat geval heb je een Digitenne-abonnement nodig. Dat kost 18 euro per maand. Voor een extra aansluiting ben je maandelijks 5 euro kwijt. Digitenne levert een externe dvb-t2-tuner met smartcard mee, die op de televisie moet aansluiten. Gunstig is dat nieuwe klanten geen extra kosten kwijt zijn aan de apparatuur. In tegenstelling tot satelliettelevisie kun je Nederlandse zenders via dvb-t2 echter niet in het buitenland ontvangen. MiFi router MiFi is een samenvoeging van ‘mobile’ en ‘WiFi’ en kan dus het beste worden omschreven als een mobiele WiFi router. U plaatst een SIM-kaart in de MiFi router en vervolgens verbindt u via WiFi uw computers, tablets en smartphones met de MiFi router. Een MiFi router werkt op basis van een SIM-kaart, zoals bijvoorbeeld de SIM-kaarten van Internet on Demand. De SIM-kaart maakt verbinding met het netwerk van uw provider, net als bij uw smartphone. In de router zit vervolgens een WiFi zender die automatisch een draadloos netwerk op zet. Vervolgens verbindt u simpelweg uw mobiele apparaat met het WiFi netwerk en u heeft internet. Kijken via internet Op de camping kun je uiteraard ook via internet naar programma's kijken, al is dit vaak niet de meest ideale optie. Zo kun je een wifi-verbinding van de camping gebruiken om via je smart-tv of mobiele apparaat naar series of films te kijken. Vaak is deze internetverbinding niet heel betrouwbaar, wat de kijkervaring er niet beter op maakt. Je kunt ook je telefoon gebruiken als hotspot: je maakt dan van je internetbundel gebruik om naar films en series te kijken. Bedenk wel dat dit snel gaat: voor je het weet zit je door je databundel heen. Veel aanbieders hebben ook een 'unlimited data'-abonnement. Je kunt dan voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld 24 uur of een hele maand, onbeperkt naar films en series kijken voor één bedrag. Na je vakantie zit je nergens aan vast.

Je hebt heel wat muziek, foto’s, video’s en films op je pc opgeslagen en je zou die eigenlijk wel op je televisie of op een beamer willen afspelen. Dat kan! Naast een geschikte app op je mediaspeler, televisie of smartphone, heb je dan nog een mediaserver nodig. We stellen je twee gratis serveroplossingen voor Windows voor. Er zijn heel wat degelijke mediaservers beschikbaar voor diverse platformen. Tot de bekendste horen ongetwijfeld Plex, Kodi en Emby. In dit artikel gaan we ervan uit dat je alleen over een Windows-pc beschikt en dat je de voorkeur geeft aan een gratis oplossing. We komen dan uit bij twee uiteenlopende tools: de ingebouwde Windows Media Player, die we kort bespreken, en de externe en opensource Universal Media Server. Deze laatste biedt een ruime apparaat-ondersteuning en is ook beschikbaar voor Linux en macOS. Windows Media Player Inschakelen Veel gebruikers weten het niet, maar Windows 10 heeft alles in huis om allerlei media over je netwerk te streamen. Je moet de functie alleen inschakelen en configureren. Start hiervoor Windows Media Player op, open het menu Streamen en kies Mediastreaming inschakelen. Het venster Opties voor mediastreaming verschijnt waar je nogmaals op Mediastreaming inschakelen klikt. Geef een naam aan je mediabibliotheek. Nu verschijnen onderaan al een of meer DLNA/UPnP-compatibele apparaten die in je Lokaal netwerk zijn gedetecteerd. Bevestig met OK. Mocht je mediastreaming niet kunnen inschakelen, dan is waarschijnlijk de indexeringsservice van Windows uitgeschakeld. Die schakel je in als volgt: druk op Windows-toets+R en voer Services.msc uit. Scrol naar Windows Search en klik hier met rechts op. Kies Eigenschappen en stel het Opstarttype in op Automatisch (vertraagd starten). Klik op Starten en op OK. Om media vanuit Windows Media Player te kunnen streamen, moet je die functie eerst inschakelen. DLNA en UPnP We willen het bewust niet al te technisch maken in deze workshop, maar we kunnen moeilijk om de begrippen DLNA en UPnP heen. Beide duiken namelijk vaak op als je informatie opzoekt over mediaservers en streaming. UPnP (Universal Plug and Play) is een protocolset die het mogelijk maakt dat verschillende apparaten in een netwerk elkaar detecteren om zo de aangeboden diensten te kunnen gebruiken. DLNA (Digital Living Network Alliance) maakt hiervan gebruik om vooral mediabestanden als foto’s, muziek en video’s makkelijker te kunnen delen. Van DLNA-gecertificeerde apparaten mag je dus verwachten dat ze vlotjes media kunnen streamen. Dat geldt onder meer voor Windows-pc’s, de meeste Android-smartphones, blu-ray-spelers, tablets en smart-televisies. iPhones horen hier niet bij, die werken met de eigen AirPlay-technologie, maar gelukkig zijn er wel apps die deze functionaliteit alsnog toevoegen. Kijk hier bijvoorbeeld eens naar. Apparaten die DLNA-gecertificeerd zijn, hebben alles in huis om vlot media te streamen. Instellen Wanneer je nogmaals het menu Streamen opent op je pc, die nu als DLNA/UPnP-server fungeert, merk je de optie Meer streamingopties op. Deze optie geeft je opnieuw toegang tot het venster Opties voor mediastreaming. Om een gedetecteerd apparaat toch de toegang tot je gedeelde media te ontzeggen, hoef je bij dit apparaat alleen maar het vinkje te verwijderen naast Toegestaan. Je kunt ook aangeven welke mediatypes je met een apparaat wilt delen. Klik hiervoor op Aanpassen bij dit apparaat, verwijder het vinkje bij Standaardinstellingen gebruiken, selecteer Alleen: en laat een vinkje staan bij de gewenste media: Muziek, Afbeeldingen, TV-opnamen en Video. Om alleen media die je een bepaalde waardering hebt gegeven (bijvoorbeeld drie of meer sterren) toe te staan, geef je bij Selecteer sterwaardering de optie Alleen: aan en kies je Met [x] sterren of meer. Leg je keuzes vast met OK. Op je mediaserver houd je als beheerder nog wel alle touwtjes in handen. Afspelen Dan gaan we nu naar de apparaten die van je gedeelde mediabibliotheek willen gebruikmaken. Bij DLNA-gecertificeerde apparaten of apps moet dat geen probleem zijn. Open je bijvoorbeeld Windows Media Player op een andere pc in je netwerk, dan hoort in het linkervenster de naam van de gedeelde bibliotheek te verschijnen, met de media die klaarstaan om af te spelen. Laten we er als voorbeeld ook even een Android-smartphone bijnemen, met de gratis app BubbleUPnP for DLNA / Chromecast / SmartTV, beschikbaar in de Play Store. Na de installatie kies je de gewenste mediaspeler, zoals een Google Chromecast of de smartphone zelf (Local Renderer). Tik vervolgens op de oranje knop Select library en selecteer de gedeelde bibliotheek op je Windows-pc. Selecteer als dat nodig is een geschikte mediaspeler, bijvoorbeeld VLC for Android, en gaan met die banaan. De gedeelde bibliotheek van je server verschijnt direct in de mediaspeler van andere pc’s. Universal Media Server Installatie De mediaserver van Windows is alleen wel behoorlijk uitgekleed. Wil je een tool met meer pit en mogelijkheden? Dan kun je het gratis en opensourceproject Universal Media Server, kortweg UMS, overwegen. Je vindt die, onder meer voor Windows, op www.universalmediaserver.com. In ons geval is dat versie 10.6.0, maar er komen geregeld updates uit. Met een dubbelklik installeer je het gedownloade exe-bestand. Druk op Next (2x), laat het voorgestelde werkgeheugen ongemoeid en druk op Install. Bevestig met Ja / I Agree / Next / Install / Finish om ook AviSynth, een soort video-editor met filters, mee te installeren. Even later kun je de installatie met Finish afronden en UMS opstarten. De eerste keer vraagt UMS je om de gewenste interfacetaal; wij kozen voor Nederlands (Dutch). Bevestig met Selecteer, waarna UMS wordt opgestart. Je bent er nog niet helemaal, want je krijgt nog een configuratiewizard voor de kiezen, met een handvol vragen. Daar kun je je weliswaar makkelijk vanaf maken door Nee, gebruik de standaard instellingen te kiezen, maar als lezer van Computer!Totaal ben je waarschijnlijk meer geneigd Ja, ik wil eigen instellingen te selecteren. Dan toch eerst maar even langs die configuratiewizard. Basisconfiguratie De vragen van de wizard blijken trouwens mee te vallen. Of je UMS geminimaliseerd wilt starten? Of je de geavanceerde opties liever verborgen houdt? Of je bij het starten de gedeelde mediamappen wilt laten (her)scannen? Dit houdt de inhoud wel up-to-date, maar tijdens de scanronde kan UMS dan wel iets trager werken. Tot slot moet je nog een (basis)map kiezen voor de mediabestanden die je via UMS wilt delen; standaard is dit c:\Users\<accountnaam>\Documents. Even later start UMS door, een proces dat op het tabblad Logs te volgen is. Als het goed is, heeft de server direct enkele compatibele mediaspelers gedetecteerd en op het tabblad Status weergegeven. Het moet wel gezegd: UMS identificeert deze clients niet altijd vlekkeloos. ‘VLC for Desktop’ was bijvoorbeeld in ons geval ‘VLC op Android’, maar het ip-adres maakt in elk geval duidelijk om welk apparaat het gaat. Onze UMS-server heeft compatibele clients gedetecteerd, waarvan er enkele overigens al media aan het afspelen zijn. Webinterface: adres We komen straks nog wel terug op het configuratiescherm van UMS en bekijken eerst hoe je vanaf andere toestellen de media via UMS kunt afspelen. Om het uit te proberen plaats je een aantal mediabestanden in de map die je eerder als basismap hebt ingesteld. Je mag hier gerust ook submappen creëren, voor bijvoorbeeld audio, foto en video. Heeft het apparaat vanwaar je die media wilt bereiken een webbrowser, dan hoef je die maar af te stemmen op het ip-adres van je UMS-server. Het volstaat op die machine om naar de Opdrachtprompt te gaan en Ipconfig in te tikken om het lokale ip-adres te vinden. Stel, het ip-adres is 192.168.0.132, dan vul je in de adresbalk van je browser 192.168.0.132:9001 in. 9001 is de standaardpoort waarop de ingebouwde webservice van je UMS-installatie draait. De webserver van UMS toont standaard eerst een splashscreen. Webinterface: gebruik Na het UMS-log verschijnt dan je homepage met een overzicht van de beschikbare media op UMS. In het linkervenster vind je zowel de Media Library (met een automatische opdeling in rubrieken als Video, Audio en Foto) als de naam van je basismap terug. Je treft hier ook de ‘map’ Web aan. Deze bevat onderdelen als Pictures, Podcasts, Vodcasts en YouTube Channels en die blijken al met een aantal voorbeeldmedia te zijn gevuld. We vertellen je hier dadelijk meer over. Media afspelen is in elk geval niet moeilijker dan een rubriek te openen en het mediabestand of de online mediastream met een dubbelklik te openen in de ingebouwde speler. Gebruik je Chrome als browser en beschik je over een Google Chromecast? Dan kun je inhoud uiteraard ook gewoon doorsturen naar het apparaat, zoals een televisie, beamer of audioboxen, dat op de Chromecast is aangesloten. Druk hiervoor op het knopje met de drie puntjes, kies Casten en selecteer het apparaat. Handig is ook dat UMS automatisch ‘slimme’ sorterings- en selectiemappen bijhoudt voor de diverse media, zoals Op Artiest/Album, Op Datum, HD-video’s, Meest Gespeeld. Rechtsboven staan nog een zoekknop en een instellingenknop waarmee je onder meer een Subtitle translator kunt instellen om lokale ondertitelingsbestanden op te halen. Je kunt er ook een eigen account mee aanmaken bij Opensubitles.org. Ook vanuit je webbrowser krijg je toegang tot de mediabestanden van UMS. Andere client-apps Heb je geen browser beschikbaar op je apparaat, dan moet je aan de slag met een DLNA-compatibele client-app. Er zijn er heel wat, zoals een zoektocht met een term als DLNA apps for <system/device> op het internet je meteen duidelijk maakt. We beperken ons hier tot een aantal voorbeelden. Een populaire app, beschikbaar voor bijna alle desktop- en mobiele systemen, is VLC Media Player. We bekijken eerst de desktopversie voor Windows. Start VLC op, ga naar het menu Weergave en kies Afspeellijst (Ctrl+L). In het dialoogvenster kies je in het linkervenster, bij Lokaal netwerk, de optie Universele Plug’n’Play. Hier vind je de Universal Media Server waar je door te dubbelklikken toegang krijgt tot de beschikbare media. De mobiele versie van VLC – we nemen Android als voorbeeld – werkt op eenzelfde manier. Start de app en tik onderaan op Bladeren. Bij Lokaal netwerk hoort Universal Media Server te staan. Op iOS kun je bijvoorbeeld ook aan de slag met het gratis mconnectLite. Na de installatie hoef je slechts de Browser-knop onderaan te kiezen en vind je ook hier Universal Media Server terug. Toegegeven, bij sommige DLNA-apps is het soms wat zoeken naar de aangewezen manier om met je UMS te verbinden, maar Google en het UMS-forum zijn ook hier je vriend. Ook VLC Media Player (hier de desktopversie) detecteert feilloos de UMS-server binnen je lokale netwerk. Bronbeheer We keren nu even terug naar het configuratievenster van UMS. Op het tabblad Gedeelde inhoud tref je twee onderdelen aan: Map en Webcontent. Bij Map vind je je basismap voor mediabestanden terug en kun je via het mapicoon nog andere mappen toevoegen. Met de pijlknoppen bepaal je de volgorde en via het rode kruis verwijder je een map. Bij Webcontent merk je een handvol items op, bij Image feed (waaronder Flickr), Podcast (inclusief vodcasts) en Video feed (YouTube). Ook hier bepaal je welke items je wilt behouden en in welke volgorde. Eigen streams toevoegen kan ook. Druk op de plusknop, selecteer het type (Podcast, Video feed, Afbeelding feed, Audio stream of Video stream), kies de map(pen) en vul de juiste streaming-url in. UMS kan mediastreams rechtstreeks van het internet ophalen en doorsluizen. Extra configuratie Al tijdens de installatie had je de interfacetaal van UMS ingesteld, maar dat kun je nog aanpassen op het tabblad Algemene instellingen. Hier vind je trouwens nog enkele andere nuttige instellingen terug. Je kunt bijvoorbeeld de Servernaam aanpassen, aangeven of UMS samen met Windows moet starten en, via de knop Installeer als een Windows-service, ervoor zorgen dat je niet bij Windows hoeft te zijn aangemeld om toch met UMS te kunnen streamen. Verder zijn er nog de knop Controleren op updates en een reeks geavanceerde netwerk- en systeeminstellingen. Om de manier te wijzigen waarop je in UMS kunt navigeren, open je het tabblad Navigatie instellingen. Je geeft hier bijvoorbeeld aan of je miniaturen wilt genereren, wat de standaardsortering moet zijn (Alfanumeriek of Op datum) of welke bestandsextensies je wilt verbergen. Bij de algemene instellingen vind je diverse opstartopties en geavanceerde netwerkconfiguraties. Transcodering UMS fungeert ook als transcoder bij mediastreaming. Dat betekent dat die de codec van een bepaalde mediastream kan aanpassen of optimaliseren, zodat de client de media in goede orde ontvangt. Onderliggend maakt UMS hiervoor gebruik van allerlei externe, geïntegreerde tools. Als er meerdere van die tools zo’n transcodering op zich kunnen nemen, dan kun je zelf de volgorde bepalen waarin die tools door UMS worden aangesproken. In de rubriek Videobestand Engines bijvoorbeeld vind je normaliter het eerst FFmpeg Video terug, maar via de pijlknoppen zou je bijvoorbeeld AviSynth/MEncoder een hogere prioriteit kunnen meegeven. Je vindt de diverse transcoderingen dan vanuit je client-app terug via de ‘submap’ #-TRANSCODEER-#. Verder kun je elke engine ook afzonderlijk op allerlei manieren instellen. Dit vergt wel doorgedreven kennis van deze transcoders en we hebben helaas niet de ruimte hier verder op in te gaan. Ons advies: probeer het eerst met de standaardinstellingen. Als een bepaalde mediastream dan toch niet (optimaal) afspeelt, kun je aan de volgorde en de configuratie van de engines gaan sleutelen. Op het tabblad Help, bij Transcoding Settings vind je de nodige feedback over de diverse transcodeerinstellingen. Je kunt tot op zekere hoogte zelf bepalen hoe je een mediastream doorstuurt, dus met welke transcoder én opties.