Digitale piraterij neemt af in Europa. Het percentage internetgebruikers in zes Europese landen dat wel eens illegaal muziek, films, tv-series, boeken of games downloadt of streamt via diensten als The Pirate Bay of Popcorn Time, is de afgelopen drie jaar gedaald.
Dat staat in een nieuwe studie die het Instituut voor Informatierecht (IViR) van de Universiteit van Amsterdam dinsdag heeft gepubliceerd. Voor de Global Online Piracy Study werden 35.000 respondenten ondervraagd, onder wie 7.000 jongeren tussen 14 en 17 jaar. Het onderzoek vond plaats in elf landen in Europa en Azië, plus Canada en Brazilië. Onderzoeksbureau Ecorys werkte mee en Google betaalde een deel.
De daling van het aantal onlinepiraten is het sterkst voor muziek, films en series, aldus de onderzoekers. Tegelijk stijgen de bestedingen aan legale content, via bijvoorbeeld muziekdienst Spotify en video-on-demanddienst Netflix.
In zes van de zeven onderzochte Europese Landen was een daling van het aantal digitale piraten te zien: Nederland, Frankrijk, Polen, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. Alleen in Duitsland is een kleine toename zichtbaar. De afnemende groep piraten consumeert wel meer illegaal materiaal dan drie jaar geleden. „De internetgebruiker die heel af en toe iets illegaal downloadt of streamt kiest nu voor legale opties”, zegt Joost Poort, universitair hoofddocent aan het IViR. Na Japan en Duitsland hebben Nederland en het VK het laagste aantal piraten als percentage van de internetbevolking.
Circa een op de drie Nederlandse gebruikers koos vorig jaar wel eens voor media uit illegale bron. Uit eerder IViR-onderzoek (2012) was al duidelijk dat het percentage piraten daalde in Nederland. Volgens Poort kwam dat destijds vooral door de opkomst van Spotify. Nu is waarschijnlijk ook sprake van een Netflix-effect.
Betaalbaar
In landen met een armere bevolking wordt meer gepirateerd. Poort constateerde dat koopkracht een zeer belangrijke verklaring is voor zowel het aantal piraten als voor uitgaven aan legale films, series, et cetera. In Duitsland (bruto jaarinkomen gemiddeld bijna 40.000 euro per hoofd van de bevolking) is het percentage piraten 33 procent. In Thailand en Indonesië (bruto jaarinkomen minder dan 5.000 euro) maakt 90 procent van de internetgebruikers zich wel eens schuldig aan digitale piraterij.
Poort: „Wil je in armere landen iets doen tegen het illegaal downloaden en streamen, dan kan je beter de prijsstelling aanpassen dan een strengere handhaving nastreven. Een Netflix-abonnement is nu een stuk betaalbaarder in Nederland dan in Indonesië.”
Strengere wetgeving
De onderzoekers twijfelen aan het nut van strengere wetgeving om onlinepiraterij aan te pakken. Gebruikers die illegaal aanbod downloaden of streamen zouden al enkele jaren forse schadeclaims boven het hoofd hangen, net als in de VS. In Frankrijk bestond enige tijd de mogelijkheid om piraten die enkele keren in de fout gaan af te sluiten van internet. „Dat is echt het paard achter de wagen spannen”, zegt Poort. „Aanbieders moeten beseffen dat die piraten voor 95 procent of meer ook legale klanten zijn van veel diensten. Zij consumeren ook twee keer zoveel content. Pas op met de oorlog verklaren aan je eigen klanten.”
Poort heeft meer begrip voor het blokkeren van streamingdiensten en sites met illegaal aanbod. „Maar dat is maar beperkt effectief en moet zorgvuldig gebeuren. Je wilt niet dat een organisatie als Brein in Nederland van alles gaat blokkeren en bonafide websites niet meer bereikbaar zijn.”
3111
• 2
